Probiotics và Prebiotics Là Gì?

Pro bios có nghĩa là cho sự sống.

Probiotics là những con vi khuẩn sống không độc hại có thể giúp chúng ta khỏe mạnh hơn. 

Pre bios có nghĩa là trước sự sống.

Prebiotics là những loại thức ăn có thể đi xuống ruột già trong tình trạng chưa được tiêu hóa, ở đó nó sẽ làm thức ăn cho các lợi khuẩn của chúng ta để chúng phát triển tốt hơn so với những con vi khuẩn xấu.

1. Probiotics

Probiotic hay lợi khuẩn gồm một nhóm các vi khuẩn rất khác nhau, có lợi cho sự tồn tại và phát triển của nhiều loài sinh vật khác, do phương thức sống cộng sinh tự nhiên, thường được tìm thấy trong hệ tiêu hoá của nhiều loài động vật. Chúng còn được gọi là "vi khuẩn thân thiện" hay "vi khuẩn có lợi" (vi khuẩn có lợi cho con người), những vi khuẩn này được bổ sung vào chế độ ăn nhằm cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột để cải thiện sức khỏe. Đây là những vi sinh vật còn sống khi đưa vào cơ thể một lượng đầy đủ sẽ có lợi cho sức khỏe của "vật chủ" cộng sinh (Nguồn: https://vi.wikipedia.org/wiki/Probiotic).

Mỗi ngày chúng ta nuốt hàng tỉ con vi khuẩn sống. Chúng có trong thực phẩm sống, một số còn sống trong thực phẩm đã được nấu, chúng ta ngậm ngón tay hay hôn người khác...  Một số ít chúng có thể sống sót khi vượt qua môi trường axit dạ dày và quá trình tiêu hóa để về đích an toàn ở ruột già. 

Các vi khuẩn có lợi là một phần quan trọng trong cuộc sống của chúng ta, luôn vây quanh và bao phủ lên người chúng ta. 

Những vi khuẩn lại có sức đề kháng yếu với quá trình tiêu hóa. Do đó chỉ có một số lượng nhỏ có thể sống sót khi đến ruột già. Điều đó không quan trọng lắm vì chúng vẫn có tác dụng lên hệ miễn dịch. Thông thường chỉ cần một vài mảnh vỏ vi khuẩn rỗng cũng đủ để kích thích sự hoạt động của các tế bào miễn dịch. 

Chúng ta cần khoảng 1 tỉ lợi khuẩn an toàn đến đích ở ruột già để tạo nên một sự thay đổi đáng kể cho hệ sinh thái khổng lồ ở ruột. 

Định nghĩa một Probiotics được xem là "tốt" theo WHO:

Một Probiotics được xem là tốt nếu đáp ứng 5 yếu tố sau:

- Chế phẩm chứa vi sinh vật sống.

- Xác định cụ thể chi, loài, chủng và được phân lập tới chủng.

- Đảm bảo liều lợi khuẩn cho đến hết hạn sử dụng (tối thiểu 10^8 đơn vị).

- Hiệu quả được chứng minh qua các nghiên cứu lâm sàng có đối chứng trên người.

- Có bằng chứng về độ an toàn trên người.

Các nghiên cứu cho thấy vi khuẩn tốt có thể phát huy khả năng tuyệt vời của chúng trên 3 mặt trận:

• Xoa bóp và nâng niu các nhung mao ruột. Các nhung mao càng to thì khả năng hấp thu chất dinh dưỡng, khoáng chất và vitamin tốt hơn. Khi chúng càng ổn định thì càng để lọt ít chất độc.
• Bảo vệ: chúng bảo vệ theo nguyên tắc cạnh tranh, chiếm đóng những vị trí mà mầm bệnh muốn tấn công nhất. Các vi khuẩn đảm nhiệm dịch vụ bảo vệ còn thủ sẵn những chiêu trò ví dụ tiết  một lượng nhỏ chất kháng sinh hoặc những chất bảo vệ khác để tống xuất những con vi khuẩn lạ mặt ra khỏi địa bàn của chúng. Một cách khác được áp dụng là tước đoạt thức ăn của các vi khuẩn xấu. 
• Tư vấn và huấn luyện: chính bản thân các vi khuẩn là những chuyên gia giỏi nhất trong tất cả các vấn đề liên quan đến vi khuẩn. Khi chúng phối hợp với các tế bào miễn dịch cuả ruột, chúng sẽ cung cấp thông tin bên trong cơ thể và các lời khuyên hữu ích. 

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng duy trì hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh có tác dụng bảo vệ cơ thể chống rối loạn đường tiêu hóa bao gồm các nhiễm trùng đường tiêu hóa và các bệnh viêm ruột. 

Mặt khác, có thể dùng probiotics thay thế cho kháng sinh trong điều trị nhiễm trùng ruột hoặc để giảm các triệu chứng tiêu chảy liên quan đến việc sử dụng kháng sinh. 

Nguồn giống vi khuẩn probiotic hỗ trợ tăng sinh hệ vi khuẩn đường ruột bằng cách kìm hãm những vi khuẩn có khả năng gây hại và củng cố cơ chế tự vệ tự nhiên của cơ thể. 

Hiện tại, có nhiều bằng chứng cho thấy các tác dụng tích cực của probiotics đối với sức khỏe con người. 

Để một probiotic có lợi cho sức khỏe con người, nó phải thỏa mãn một số tiêu chí: 

• Vi khuẩn này phải sống sót qua đoạn đường xuyên suốt ống tiêu hóa trên và vẫn sống khi đến điểm hoạt động cũng như là phải có khả năng hoạt động trong môi trường ruột. 
• Các yêu cầu chức năng của probiotics bao gồm khả năng dung hạn đối với dịch dạ dày và mật của người, khả năng bám vào bề mặt biểu mô, khả năng sống lâu trong đường tiêu hóa của người, khả năng kích thích miễn dịch, có hoạt tính đối kháng chống các mầm bệnh trong ruột (như là Helicobacter pylori, Salmonella spp., Listeria monocytogenes, và Clostridium difficile). 
• Khả năng ổn định hóa cùng với điều tiết hệ vi khuẩn ruột.

• Độ ổn định mật và axit;
• Nguồn gốc con người;
• Sản sinh các chất kháng vi khuẩn;
• Khả năng bám vào tế bào ruột ở người;
• Khả năng sống lâu trong đường tiêu hóa của người;
• Có tác dụng sức khỏe đã được khảo chứng và phê duyệt lâm sàng;
• Khả năng đối kháng các mầm bệnh trong ruột;
• Nhạy với kháng sinh;
• Độ an toàn khi sử dụng trong thực phẩm và lâm sàng.

Một đường ruột khỏe mạnh là một đường ruột chứa nhiều lợi khuẩn. Tuy nhiên chúng phải đối diện với rất nhiều đợt tấn công đến từ thuốc kháng sinh, chế độ ăn kém prebiotics, bệnh tật, căng thẳng và rất nhiều nguyên nhân khác nữa. Bởi vậy có những sản phẩm men sống, sữa chua, mật ong lên men... để cung cấp thêm lợi khuẩn cho đường ruột. 

Một số lợi khuẩn đường ruột được sử dụng để làm men vi sinh. 

2. Prebiotics

Ý tưởng chủ đạo của việc sử dụng prebiotics là chúng có thể hỗ trợ các vi khuẩn tốt hơn trong ruột bằng việc ăn những loại thức ăn nào đó. 

So với probiotics thì prebiotics thích hợp trong việc sử dụng hàng ngày. Mật ong lên men ở đây là một loại vừa chứa probiotics, vừa lại là prebiotics. 

Khi chúng ta ăn các thực phẩm prebiotics vào ruột, các vi khuẩn sẽ được khích lệ và trở thành mạnh mẽ hơn so với bất kỳ con vi khuẩn xấu nào hiện diện ở đó.

Các vi khuẩn xấu không thể xử lý hoặc rất khó để xử lý prebiotics. Vì thế chúng không thể sử dụng prebiotics để tạo ra các hóa chất độc hại. Trong khi đó probiotics được nuôi bởi prebiotics phát triển ổn định và có thể chiếm ưu thế trong ruột. 

Một số thức ăn prebiotics như atiso, măng tây, rau diếp xoắn, chuối xanh, atiso Jerusalem, tỏi, hành, củ cần, cây diếp củ, lúa mì nguyên cám, lúa mạch đen, yến mạch, tỏi tây, mật ong...

Prebiotics thúc đẩy các vi khuẩn tốt làm cho lượng độc tố do vi khuẩn sản sinh trong ruột giảm đi. 

Hầu hết prebiotics là các loại đường gắn kết với nhau thành nhiều chuỗi. 

Vi khuẩn làm điều tốt cho chúng ta. Chúng ta nên cho chúng ăn ngon để chúng có thể phát triển trong ruột già càng nhiều càng tốt. Chúng ta cần ăn thêm chất xơ thực vật có trong rau củ quả. Các vi khuẩn của chúng ta thích các prebiotics. 

Hầu hết vi khuẩn sống ở màng nhầy, cần mẫn luyện tập hệ miễn dịch của chúng ta, nâng đỡ các nhung mao, ăn những thứ chúng ta không cần và tạo ra các vitamin cho chúng ta. 

Nếu lượng vi khuẩn tốt và xấu cân bằng, các vi khuẩn xấu có thể khiến chúng ta mạnh mẽ hơn và các vi khuẩn tốt có thể chăm sóc và giúp chúng ta khỏe mạnh. 

Như vậy, prebiotics chính là thức ăn cho probiotics sinh trưởng và phát triển. Và mật ong chính là một prebiotics tuyệt vời cho hệ tiêu hóa.