Mật ong lên men

Mật ong lên men – Lợi ích, rủi ro và những điều cân nhắc

Mình đã rất đắn đo khi viết những dòng này. Viết rồi lại xóa, nhưng cuối cùng mình quyết định chia sẻ – không phải để phán xét, mà chỉ mong mang đến một góc nhìn cẩn trọng và khách quan hơn.

1. Mật ong lên men – Tiềm năng có thật

Mật ong lên men (MOLM) thực sự có rất nhiều lợi ích. Nhiều người đã sử dụng và ghi nhận kết quả tích cực cho sức khỏe. Trên thế giới, cũng có nhiều nghiên cứu khoa học ủng hộ. Tuy nhiên, điều đáng nói là họ làm rất bài bản.

Họ chọn cách lên men yếm khí để tạo ra rượu mật ong, hoặc tạo acid lactic, acid acetic bằng các chủng vi sinh vật được kiểm soát cụ thể.
Họ kiểm soát điều kiện lên men nghiêm ngặt: nhiệt độ, pH, nguyên liệu, thời gian.
Sau khi lên men, sản phẩm được phân tích kỹ: độc tố, thành phần dinh dưỡng, hàm lượng probiotic, khả năng chống oxy hóa và đặc biệt là an toàn thực phẩm.

2. Còn ở mình thì sao?

Rất nhiều sản phẩm mật ong lên men hiện nay đang được thương mại hóa mà không trải qua bất kỳ kiểm nghiệm nào:

Không kiểm tra hàm lượng vi sinh vật sau lên men nhưng vẫn gắn mác “probiotic”.
Không phân tích các vi sinh vật gây bệnh như E.Coli, Salmonella, Clostridium botulinum, Staphylococcus aureus...
Không công bố an toàn vi sinh, không kiểm tra độc tố kim loại nặng.
Không có dữ liệu nào về mức độ chuyển hóa của mật ong thành các dạng đường đơn dễ hấp thu.

Rồi có bạn cho rằng “bọt đầy bình là tốt” – nhưng tốt ở đâu? Có phải chỉ là do CO₂ sinh ra làm căng bề mặt chất lỏng và đẩy bọt lên? Liệu đó có phản ánh đúng chất lượng lên men hay chỉ là biểu hiện cơ học?

Có bạn vì không gửi hàng đi xa được nên đem MOLM cô đặc. Nhưng lại không tính đến áp suất thẩm thấu cao sẽ giết chết toàn bộ vi sinh vật. Khi đó, probiotic chỉ còn là ảo tưởng.

Chưa kể, các men vi sinh dạng gói được thiết kế cho dạ dày và đường ruột – hoàn toàn không tính đến môi trường mật ong pha loãng. Vậy chủng men bạn chọn có thật sự phù hợp?

3. Cá nhân mình thấy gì từ MOLM?

Mật ong sau khi lên men (nếu đúng cách) sẽ có cấu trúc dinh dưỡng dễ hấp thu hơn. Cơ thể tiếp nhận nhanh, hồi phục nhanh. Vì vậy, MOLM có thể là chất dẫn thuốc rất hiệu quả – vừa hỗ trợ probiotic, vừa bồi bổ cơ thể.

Tuy nhiên, chính sự hấp thu mạnh mẽ này cũng là con dao hai lưỡi: nếu chẳng may trong MOLM có độc tố, cơ thể cũng sẽ hấp thu nhanh không kém, gây hậu quả nghiêm trọng. Giống như uống vitamin quá liều – ngấm nhanh vào máu, rất khó xử lý kịp thời.

4. Vậy phải làm sao?

Hãy cẩn trọng. Rất cẩn trọng.

Khi mua MOLM, hãy yêu cầu kết quả kiểm nghiệm, giấy công bố chất lượng, chứng nhận an toàn thực phẩm.
Tránh xa những lời quảng cáo như “thần dược”, “chữa bách bệnh”, “đẹp ra sau 1 tuần”...
Khi kết hợp MOLM với thảo dược, hãy xác định rõ:
- Thảo dược tốt cho bệnh nào?
- Hoạt chất chính là gì?
- Chiết xuất bằng dung môi gì? Dạng tươi, khô hay sao vàng?
- Cách loại độc tố ra khỏi thảo dược?
- Khi phối nhiều loại thảo dược, dựa trên nguyên tắc gì? Có chống nhau không?

Bạn lên men thảo dược trong MOLM – vậy có bằng chứng nào cho thấy hoạt chất còn nguyên? Hay đã bị vi sinh chuyển hóa mất rồi? Đa phần các bài thuốc Đông y không đem thảo dược đi lên men – vì sao? Vì chưa chắc đã giữ lại được hiệu quả.