 |
Hầu hết mọi người không nhận ra đường ruột đúng nghĩa chính là bộ não thứ hai, và ngoài việc để tiêu hóa thức ăn nó có khả năng ảnh hưởng đáng kể đến:
- Tâm thần
- Tâm trạng
- Hành vi của bạn.
Điều này không được biết rộng rãi hoặc là một sự thật nổi trội. Nhưng các nghiên cứu đã nhiều lần chỉ ra rằng một đường ruột khỏe mạnh giúp bạn có nhân sinh quan lạc quan và hành vi tích cực. Trái lại trầm cảm và một loạt các vấn đề hành vi có liên quan đến sự mất cân bằng hoặc thiếu hụt các vi khuẩn nơi đường ruột.
Ví dụ, một nghiên cứu động vật công bố mới đây trên tạp chí Neurogastroenterology & Motility, thấy rằng các con chuột thiếu vi khuẩn đường ruột hoạt động khác với các con chuột bình thường, nó tham gia vào những "hành vi có nguy cơ cao". Hành vi thay đổi kèm theo những thay đổi chất dẫn truyền thần kinh (neurochemical) trong não chuột.
Theo các tác giả, vi sinh vật trong ruột của bạn (gut flora) đóng một vai trò trong giao tiếp giữa ruột và bộ não, và:
"Tiếp nhận các vi sinh vật đường ruột trong giai đoạn vừa sinh ra, ngay lập tức có tác động định hình sự phát triển và chức năng của các hệ thống: tiêu hóa, miễn dịch, thần kinh nội tiết và trao đổi chất. Ví dụ, sự hiện diện của vi sinh vật đường ruột “thiết lập” cho trục hoạt động đồi thị-tuyến yên-tuyến thượng thận (hypothalamic-pituitary-adrenal HPA). "
Do đó, phát hiện độc đáo này không chỉ trùng khớp với lý thuyết cho rằng hệ vi sinh nơi ruột có thể là một yếu tố, thứ bổ dưỡng cho bạn, nó còn giúp giải thích làm thế nào mà chế độ ăn uống và vi sinh vật đường ruột của bạn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần, làm cho nó tốt lên hoặc tồi tệ hơn.
Hãy nhớ rằng, chế độ ăn uống chịu trách nhiệm phần lớn cho sức khỏe đường ruột của bạn, và khi cung cấp năng lượng cho cơ thể nó được thiết lập sao cho, hệ vi sinh vật đường ruột có thể duy trì sự cân bằng tối ưu, sau đó hỗ trợ tối ưu cho sức khỏe thể chất và tinh thần.
Các kết nối bên trong giữa ruột - não trở nên dễ hiểu hơn một khi biết rằng não bộ và đường ruột của bạn thực sự được tạo ra từ cùng một loại mô. Trong quá trình bào thai phát triển, một phần biến thành hệ thần kinh trung tâm, trong khi phần kia phát triển thành hệ thần kinh ruột. Hai hệ thống được kết nối thông qua các dây thần kinh phế vị (**vagus nerve); những sợi thần kinh thứ mười chạy từ não xuống vùng bụng. Đây là những gì kết nối hai thứ não của bạn với nhau.
Ruột và não thực sự làm việc như một cặp, ảnh hưởng lẫn nhau.
Đây là lý do vì sao sức khỏe đường ruột có thể có một ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe tâm thần của bạn, và ngược lại. Giải thích rất hay và thú vị một cách nôm na về các kết nối ruột / não, theo bài báo của Sandra Blakeslee (New York Times 1996) “Tính phức tạp và tiềm ẩn của não bên trong ruột làm đau dạ dày và tâm trạng bồn chồn”(Complex and Hidden Brain in Gut Makes Stomachaches and Butterflies).
Thậm chí, bây giờ, còn thú vị hơn đó là chất dẫn truyền thần kinh, như serotonin, có thể được tìm thấy trong đường ruột của bạn; trong thực tế, lượng lớn serotonin tập trung- tham gia vào kiểm soát tâm trạng, trầm cảm và gây hấn, cũng được tìm thấy trong ruột của bạn, chứ không nhiều ở não! Ruột chứa khoảng 100 triệu tế bào thần kinh-nhiều hơn trong cột sống hoặc hệ thống thần kinh ngoại biên của chính bạn.
Một bài viết xuất sắc của Adam Hadhazy, xuất bản trong Scientific American năm ngoái, giải thích các kết nối nội tại giữa đường ruột và cũng là tình trạng hạnh phúc, lành mạnh về mặt tâm lý của bạn.
Hadhazy viết:
"Hệ thống này là con đường phức tạp được tiến hóa chỉ để làm cho mọi thứ chắc chắn di chuyển ra ruột già," theo ông Emeran Mayer, giáo sư sinh lý học, tâm thần học và khoa học biobehavioral tại Trường Y David Geffen thuộc Đại học California, Los Angeles (UCLA). Ví dụ, các nhà khoa học đã thấy sốc khi biết rằng khoảng 90% các sợi thần kinh nội tạng cơ bản, các phế vị, mang thông tin từ ruột lên não và không có con đường nào khác…
Bộ não thứ hai thông báo trạng thái tinh thần của chúng ta theo những cách khác khó hiểu hơn, cũng như "Phần lớn những cảm xúc của chúng ta có lẽ chịu ảnh hưởng của các dây thần kinh trong ruột của chúng ta", Mayer nói ...
Do tính chất chung của hai bộ não, những phương pháp điều trị trầm cảm hướng mục tiêu vào tâm thần có thể vô tình làm ảnh hưởng đến đường ruột. Hệ thống thần kinh ruột sử dụng hơn 30 dẫn truyền thần kinh, giống như não, và trong thực tế, 95% serotonin của cơ thể được tìm thấy trong ruột. Bởi vì thuốc chống trầm cảm được gọi là chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs) / nồng độ serotonin gia tăng; đôi chút ngạc nhiên theo đây là: dùng thuốc- có nghĩa là để làm thay đổi hóa chất trong tâm trí thường gây ra các vấn đề /GI * như là một tác dụng phụ".
Tất cả nói lên rằng, cần nuôi dưỡng vi sinh vật đường ruột của bạn nhằm đạt chức năng serotonin tối ưu, vì nó có thể có một tác động sâu sắc đến tâm trạng, sức khỏe tâm lý, và hành vi của bạn.
* Vấn đề đường ruột cũng liên kết với rối loạn não bộ.
Có không ít bằng chứng về sự tham gia của hệ tiêu hóa trong một loạt các chứng bệnh thần kinh, bao gồm bệnh tự kỷ, vì vậy theo cách hiểu đó một số thiệt hại tổn thương do thuốc chủng ngừa cũng có thể giải thích được.
Dr. Andrew Wakefield chỉ là một trong nhiều người đã điều tra mối liên hệ giữa các chứng rối loạn phát triển và bệnh đường ruột. Ông đã xuất bản khoảng 130-140 bài nghiên cứu có chia sẻ ý kiến phản biện của đồng nghiệp xem xét cơ chế và nguyên nhân gây ra bệnh viêm đường ruột, và có nhiều điều tra kết nối não-ruột trong bối cảnh của trẻ có rối loạn phát triển như chứng tự kỷ.
Ví dụ, không dung nạp gluten thường là một nét đặc trưng của chứng tự kỷ, và nhiều trẻ em mắc chứng tự kỷ sẽ cải thiện khi tuân theo một chế độ ăn uống kiểm soát nghiêm ngặt không-gluten. Nhiều trẻ em mắc chứng tự kỷ cũng có xu hướng cải thiện khi dùng chế phẩm sinh học, hoặc ở dạng thực phẩm lên men, bổ sung probiotic.
Một số lớn các nghiên cứu lặp lại đã được thực hiện trên thế giới, xác nhận mối liên kết kỳ lạ giữa các rối loạn não và rối loạn chức năng tiêu hóa, chẳng hạn như chứng tự kỷ.
Theo Michael Gershon, chủ tịch của Department of Anatomy and Cell Biology tại New York-Presbyterian Hospital / Trung tâm Y khoa Đại học Columbia, một chuyên gia neurogastroenterology(***) và là tác giả của “Não bộ thứ hai (The Second Brain)”, có cùng các gen làm cho các khớp thần kinh hình thành trong não cũng tham gia hình thành các khớp thần kinh trong ruột của bạn. Do đó, nếu các gen này bị tác động trong bệnh tự kỷ, nó có thể giúp giải thích các bất thường của nhiều trẻ tk bị tổn thương GI, cũng như làm cho ruột tăng mức tạo ra serotonin vào trong máu của họ.
----------------------------------------------------------
(*) GI Gastrointestinal: thuộc về ruột-dạ dày.
(**) thần kinh phế vị (vagus nerve); . Các dây thần kinh phế vị có nguồn gốc trong tủy não, một phần của thân não. Tất cả 12 dây thần kinh sọ não, các dây thần kinh phế vị nổi lên từ hoặc nhập vào hộp sọ (các hộp sọ), trái với các dây thần kinh cột sống từ cột sống mà ra.
(***) Neurogastroenterology là một khu vực nghiên cứu trong lĩnh vực Gastroenterology có liên quan đến tương tác của hệ thống thần kinh trung ương và đường ruột.
Trungnguyen dịch và giới thiệu theo: The Powerful Connection between Your Gut and Brain của Dr.Mercola.
--------------------------------
Tác giả: Tiến sỹ Mercola
